نقـشه مـغـزی (QEEG) چیست؟

Quantitative Electroencephalography (QEEG) یا الکتروانسفالوگرافی کمی، یک روش پیشرفته برای تحلیل فعالیت‌های الکتریکی مغز است. در این روش، داده‌های EEG (الکتروانسفالوگرافی) که از طریق الکترودهای متصل به پوست سر جمع‌آوری می‌شوند، به صورت کمی و آماری تحلیل می‌شوند. QEEG به محققان و پزشکان این امکان را می‌دهد که الگوهای فعالیت مغزی را با دقت بیشتری بررسی کنند و ناهنجاری‌های احتمالی را شناسایی کنند.

در QEEG، داده‌های خام EEG به سیگنال‌های دیجیتال تبدیل می‌شوند و سپس با استفاده از الگوریتم‌های پیچیده و نرم‌افزارهای تخصصی تحلیل می‌شوند. این تحلیل‌ها شامل محاسبه پارامترهای مختلفی مانند توان فرکانسی، همبستگی بین نواحی مختلف مغز، و تحلیل‌های زمانی-فرکانسی است. نتایج این تحلیل‌ها به صورت نقشه‌های رنگی یا گراف‌های مختلف نمایش داده می‌شوند که نشان‌دهنده فعالیت‌های مختلف مغزی در نواحی مختلف هستند.

QEEG به ویژه در تشخیص و درمان اختلالات عصبی و روانی مانند افسردگی، اضطراب، اختلالات خواب، و اختلالات توجه و تمرکز (ADHD) مفید است. همچنین در تحقیقات علمی برای مطالعه عملکرد مغز و تاثیرات مختلف داروها و درمان‌ها بر فعالیت مغزی استفاده می‌شود.

مکانیزم عمل QEEG و چگونگی بررسی مغز توسط آن

QEEG با استفاده از الکترودهایی که به پوست سر متصل می‌شوند، فعالیت‌های الکتریکی مغز را ثبت می‌کند. این الکترودها سیگنال‌های الکتریکی تولید شده توسط نورون‌های مغزی را دریافت و به دستگاه EEG منتقل می‌کنند. دستگاه EEG این سیگنال‌ها را تقویت و به سیگنال‌های دیجیتال تبدیل می‌کند.

در مرحله بعد، داده‌های دیجیتال به نرم‌افزارهای تحلیل QEEG منتقل می‌شوند. این نرم‌افزارها با استفاده از الگوریتم‌های پیچیده، داده‌ها را تحلیل و پارامترهای مختلفی مانند توان فرکانسی، همبستگی بین نواحی مختلف مغز، و تحلیل‌های زمانی-فرکانسی را محاسبه می‌کنند. نتایج این تحلیل‌ها به صورت نقشه‌های رنگی یا گراف‌های مختلف نمایش داده می‌شوند که نشان‌دهنده فعالیت‌های مختلف مغزی در نواحی مختلف هستند.

این نقشه‌ها و گراف‌ها به پزشکان و محققان این امکان را می‌دهند که الگوهای فعالیت مغزی را با دقت بیشتری بررسی کنند و ناهنجاری‌های احتمالی را شناسایی کنند. برای مثال، در افراد مبتلا به اختلالات توجه و تمرکز (ADHD)، ممکن است الگوهای خاصی از فعالیت مغزی مشاهده شود که با الگوهای معمولی متفاوت است. با استفاده از QEEG، پزشکان می‌توانند این الگوها را شناسایی و درمان‌های مناسب را تجویز کنند.